مقایسه ی تبدیل تعهد با انتقال تعهد در حقوق ایران

تبدیل تعهد و انتقال تعهد از اسباب مرسوم تغییر و تحول در مفاد تعهد و اطراف آن هستند. نهاد تبدیل تعهد اگرچه در حقوق ایران پذیرفته شده است ولی قانون¬گذار در بیان احکام و شرایط آن به طور ناقص عمل نموده است به طوری که با نهاد انتقال تعهد در هم آمیخته است. همچنین در حقوق ایران قانون¬گذار احکام و شرایط خاصی را برای انتقال تعهد وضع ننموده است و تنها در بعضی از قوانین مصادیقی از انتقال تعهد دیده می¬شود. به همین دلیل در این پژوهش به دنبال بررسی وجوه افتراق و تشابه تبدیل تعهد و انتقال تعهد و مقایسه¬¬ی این دو نهاد هستیم تا این دو نهاد از هم تمییز داده شود. در تبدیل تعهد، تعهد سابق کاملاً از بین می¬رود و تعهد جدیدی که در یکی از ارکان (موضوع، سبب، مدیون و دائن) با تعهد اول متفاوت است با شرایط و آثار جدید جایگزین تعهد قبلی می¬شود؛ به همین دلیل تضمینات و دفاعیات مربوط به تعهد اول ساقط می¬شود. انتقال تعهد عبارت است از این¬که تعهد از ناحیه¬ی مدیون به لحاظ دینی که بر ذمه¬ی اوست یا از ناحیه¬ی دائن به لحاظ حق شخصی او به شخص دیگری منتقل می¬شود و صرفاً اطراف تعهد تغییر می¬کنند و در خود تعهد تغییری ایجاد نمی¬شود. انتقال از ناحیه¬ی مدیون را انتقال دین و انتقال از ناحیه¬ی داین را انتقال طلب می¬نامند. در انتقال دین که گاهی میان طلبکار و مدیون جدید و بدون رضایت مدیون سابق انجام می¬شود و گاهی نیز میان مدیون سابق و مدیون جدید و با رضایت دائن صورت می¬گیرد، دین با تمام اوصاف، ایرادات، و تضمینات به مدیون جدید منتقل می¬شود. حال آن¬که در تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون طلبکار همیشه یکی از ارکان عقد است. در انتقال طلب به محض وقوع قرارداد میان طلبکار سابق و طلبکار جدید طلب با تمام اوصاف، ایرادات و تضمینات منتقل می¬شود و نیازی به رضایت مدیون نیست در حالی که در تبدیل تعهد به اعتبار داین، مدیون یکی از ارکان عقد است.